Wat mensen met (opgevoerde) e-bikes moeten weten

Steeds vaker zie ik mensen rondcrossen op elektrische fietsen. Al lang niet meer gaat het om ouderen die tijdens hun tochtje door het bos nét die extra aanzwengeling nodig hebben om het een beetje leuk te houden. Nee, tegen alle verwachting in is de elektrische fiets hip geworden en zijn het vooral jongeren die langs me sjezen. Ik snap het best, want snel is chill, maar de risico’s die daarbij horen zijn dat niet. Een ongeluk op een elektrische fiets leidt tot een dubbele hoeveelheid meervoudige letsels, e-bikers liggen langer in het ziekenhuis na een ongeval en hebben meer kans op schedelletsel in vergelijking met een fietser die zonder hulpmotor rijdt.[1]

De gevolgen van het oplopen van schedel- of hersenletsel zie ik geregeld terug in mijn werk. Voorbeelden van lichamelijke gevolgen zijn gedeeltelijke verlamming, verlies van spierkracht, incontinentie, epilepsie, lichamelijke pijn en cognitieve stoornissen. Als je daarmee te maken krijgt, kan je leven ernstig ontwricht raken. Je kan bijvoorbeeld de rest van je leven helemaal niet meer, veel minder, of niet meer op je oude niveau werken. Niet alleen de gezondheidsschade, maar ook de financiële consequentie van een fietsongeval kan dus groot zijn. In deze blog zet ik uiteen hoe het normaal gesproken zit met een eventuele schadevergoeding na een fietsongeval voor ‘gewone’ fietsers en voor e-bikers. Ook besteed ik bijzondere aandacht aan de risico’s van het fietsen op een opgevoerde e-bike.

Hoe zit het met schadevergoeding na een fietsongeval?

Als je een fietsongeval krijgt waarbij een andere verkeersdeelnemer betrokken is, zou je kunnen proberen die aansprakelijk te stellen voor jouw letselschade. Bij de hoogte van de schadevergoeding kan het in zekere zin een voordeel zijn als jij als ‘zwakke verkeersdeelnemer’ (bestuurder van ongemotoriseerd voertuig) betrokken raakt bij een ongeval met een ‘sterke verkeersdeelnemer’ (bestuurder van gemotoriseerd voertuig). In de meeste gevallen krijg je als zwakke verkeersdeelnemer namelijk minstens 50% van de schade vergoed. Dit wordt ook wel de billijkheidscorrectie genoemd. Die geldt ook als je zelf schuldig bent aan het veroorzaken van het ongeval. Ben je jonger dan 14 jaar? Dan krijg je in de meeste gevallen zelfs 100% van de schade vergoed.

Hoe zit het met schadevergoeding voor e-bikers?

Als je betrokken raakt bij een ongeval met een ‘sterke verkeersdeelnemer’ en jij zat zelf op een elektrische fiets, hangt het van meerdere aspecten af hoe het zit met de schadevergoeding. Als jouw elektrische fiets niet harder gaat dan 25 km/uur, word je gezien als gewone fietser en geldt de billijkheidscorrectie ook voor jou. Als je een elektrische fiets hebt die harder kan dan 25 km/uur, zoals een speed pedelec, word je gezien als ‘bromfietser’. Voor die fietsers gelden dezelfde regels als voor bromfietsers. Zo moet je een geel kenteken hebben, een helm dragen en een WA-verzekering afsluiten. Je wordt dan gezien als sterke verkeersdeelnemer en de billijkheidcorrectie geldt niet voor jou.

Hoe zit het met opgevoerde e-bikes?

Het schijnt niet moeilijk te zijn om een e-bike op te voeren. Het rijden op een opgevoerde e-bike is illegaal en zou ik alleen om die reden al afraden. Er staan hoge boetes op: bij de eerste twee overtredingen € 290,-. Daarnaast loop je dus meer kans op het krijgen van een ongeval en ernstiger (hersen)letsel. Als dat gebeurt, kunnen de financiële gevolgen groot zijn. Dat licht ik toe door middel van een casus.

Harry is 16 jaar en rijdt op zijn opgevoerde fatbike op een druk kruispunt, waar in het midden haaientanden staan. Harry zou daar eigenlijk moeten stoppen. Van rechts komt een auto aan. Harry denkt dat hij nog wel snel voor de auto langs kan, drukt zijn gashendel in, maar wordt aangereden door de auto. Harry loopt ernstig hersenletsel op door het ongeval en wordt als gevolg daarvan voor 70% afgekeurd. Het is duidelijk dat Harry schuldig is aan het veroorzaken aan het ongeval. Als hij zijn fatbike niet had opgevoerd, zou hij desondanks minstens 50% van zijn schade vergoed kunnen krijgen, omdat hij zich had kunnen beroepen op de billijkheidscorrectie. Nu Harry zijn fatbike heeft opgevoerd, wordt hij voor de wet gezien als bromfietser. Harry moet zijn eigen schade dragen, het uitgangspunt van ons aansprakelijkheidsrecht.

Gelukkig zijn de wetgevers aan alle kanten druk bezig om de risico’s van het fietsen op (opgevoerde) e-bikes te verkleinen, vooral voor jongeren. Ik hoop dat het snel weer veiliger wordt op de weg.  

Heeft u vragen over dit blog, dan kunt u contact opnemen met de auteur, Maura van de Velde.

[1] Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (2017), ‘E-bikers raken vaker ernstig gewond na fietsongeval’.