Zomervakantieactiviteiten; mag ik op ponykamp? 

De zomervakantie is begonnen en dan zijn er allerlei activiteiten om onze kinderen te vermaken zoals huttenbouwen, suppen of op kamp gaan.  

Mijn dochter wil heel graag op ponykamp. Een hele week tussen de pony’s; een droom voor ieder paardenmeisje, maar niet voor mij… Haar verzoek roept bij mij als letselschadejurist direct allerlei vragen op. Wat kan er allemaal gebeuren, is het wel verantwoord om haar te laten gaan, wie is er aansprakelijk voor zowel materiële als immateriële schade, moet ik nog een verzekering voor haar afsluiten? In dit blog leg ik uit hoe het zit met de aansprakelijkheid voor letselschade veroorzaakt door dieren en geef ik tips voor ouders met kinderen die op (pony)kamp gaan.

Uitsluitingsclausule

Op het inschrijfformulier voor het ponykamp van mijn dochter staat:

“Het ponykamp, de trainingsweek en het betreden van het ruitersportcentrum is geheel op eigen risico. U en uw kind zijn bekend met de risico's van het omgaan met paarden c.q. paardrijden. De directie kan niet aansprakelijk gesteld worden voor schade aan personen en/of eigendommen.”  

Zo’n uitsluitingsclausule is niet ongebruikelijk voor maneges. Vaak is in de algemene voorwaarden een beding opgenomen waarin aansprakelijkheid voor schade wordt uitgesloten. In beginsel is een exoneratiebeding geldig, want in Nederland kennen we contractsvrijheid. Echter, bij consumentenovereenkomsten is een exoneratiebeding op grond van artikel 6:237 sub f van het Burgerlijk Wetboek (BW) meestal onredelijk bezwarend. In die gevallen dient dan alsnog de vraag te worden beantwoord of de manege aansprakelijk is voor de ontstane (letsel)schade. 

Aansprakelijkheid voor dieren

Uit artikel 6:179 BW volgt dat de eigenaar van de pony in beginsel (risico-)aansprakelijk is. Dit artikel luidt:

“De bezitter van een dier is aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade, tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht, in zijn macht zou hebben gehad.”. 

In principe is dus de bezitter aansprakelijk voor eventuele schade aangericht door een dier (risicoaansprakelijkheid). Voorwaarde daarvoor is wel dat het letsel is veroorzaakt door de ‘eigen energie’ van een dier. Er moet sprake zijn van natuurlijk en onvoorspelbaar gedrag (het onberekenbare element).  

Aansprakelijkheid van de manege 

Bij maneges zijn pony’s en paarden lang niet altijd eigendom van de manege zelf. Ook in die gevallen kan de manage doorgaans aansprakelijk gehouden worden voor eventuele letselschade veroorzaakt door deze dieren. Artikel 6:181 BW regelt namelijk dat als een dier wordt gebruikt in de uitoefening van een bedrijf, zoals bij een ponykamp of paardrijles, de verantwoordelijkheid voor het dier rust op degene die dit bedrijf uitoefent en dus niet op de juridische bezitter van het dier. Door dit artikel vindt een risico-overdracht plaats van bezitter naar de manege.

Eigen schuld bij sport- en spelsituaties

Als aansprakelijkheid eenmaal vaststaat, moet worden bepaald hoeveel schadevergoeding iemand krijgt. Bij de vaststelling van de hoogte van iemands schade is het aandeel ‘eigen schuld’ een belangrijke factor die moet worden meegewogen (artikel 6:101 BW). Bij het deelnemen aan sport kunnen namelijk bepaalde gevaarlijke gedragingen worden verwacht en door mee te doen aan de sport, worden ook de daarmee gepaard gaande risico’s aanvaard.

Specifiek voor paardrijden weegt de rechter in de schadebegroting vaak mee dat de ruiter vrijwillig op het paard is gaan zitten en dat het algemeen bekend is dat aan paardrijden risico’s zijn verbonden. Als iemand bijvoorbeeld tijdens een paardrijles letsel hebt opgelopen, is er bijna altijd een bepaald percentage eigen schuld van toepassing. Doorgaans komt dit bij paardrijden neer op wel 50%. Dit kan er dus toe leiden dat de schade niet volledig wordt vergoed en een deel van de schade voor eigen risico van de ruiter (of de ouders) komt. Zeker bij ernstig letsel kan dit een probleem vormen voor het letselschadeslachtoffer.

Tips voor ouders

Uiteraard hoop ik dat ieder ponykamp zonder ongevallen verloopt en het voor alle betrokkenen een leuke tijd is. Om ervoor te zorgen dat je als ouder niet naderhand voor vervelende (financiële) verrassingen komt te staan, heb ik een paar tips:

1. Controleer hoe het zit met verzekeringen. Heeft de manege een verzekering afgesloten? En, zo ja, welke verzekeringen zijn afgesloten? Kan je inzage krijgen in de polis om te checken wat onder de dekking valt? Kan je zelf aanvullende verzekeringen afsluiten voor je kind?
2. Laat je niet zomaar afschepen met de boodschap dat deelname aan het (pony)kamp op eigen risico is. Als jouw kind letsel oploopt tijdens een ponykamp en de manege beroept zich op een exoneratiebeding in de algemene voorwaarden, beroep je dan op artikel 6:237 sub f BW en vernietig op grond daarvan het beding.

Heeft u vragen over dit blog, dan kunt u contact opnemen met de auteur, Suzanne Buurkes